Znaczenie nawyków żywieniowych w odchudzaniu

Bardzo kluczową rolę w odchudzaniu mają nawyki żywieniowe, czyli to co zjadamy na co dzień, to co lubimy robić przy jedzeniu, jakie składniki odżywcze najczęściej ze sobą łączymy, preferencje smakowe, nawykowe produkty jakie zjadamy, częstoliwość i ilość spożywanych posiłków, to wszystko i wiele innych składowych tworzą nawyki...

Nawyki te są osadzone gruntownie w naszej psychice, a nawet osobowości, według najnowszych badań, nawet kobieta w ciąży formuje dziecku, będącemu w brzuszku już odpowiednie nawyki żywieniowe.

Gdy chcemy schudnąć musimy nasze nawyki, które są w nas zakorzenione gruntownie zmodyfikować, w zależności od tego jak racjonalnie spożywaliśmy posiłki, w jakiej ilości, jak zbilansowane, w jakiej częstotliwości.

Trochę literatury naukowej:

Z czynnikami warunkującymi sposób żywienia populacji związane są ściśle następujące pojęcia: sposób żywienia i nawyki żywieniowe człowieka. 

Według Gronowskiej-Senger sposób żywienia to ilość zwyczajowo spożywanej żywności w ujęciu indywidualnym lub zbiorowym, w przeliczeniu na rok lub dzień[1]. 

Natomiast pod pojęciem nawyki żywieniowe według Gawęckiego i Flaczyk rozumie się charakterystyczne i powtarzające się zachowania realizowane pod wpływem potrzeby dostarczenia składników odżywczych oraz realizacji celów społecznych i emocjonalnych. Kształtują się one podczas wielokrotnego powtarzania tych samych czynności według wyuczonego wcześniej wzoru[2].

Sposób żywienia uwarunkowany jest wieloma czynnikami najważniejsze wśród nich to: czynniki genetyczne i wynikające z  nich preferencje smakowe[3], ekonomiczne, dostępność żywności, ceny żywności fizyczne, czynniki emocjonalne i wpływ reklamy[4]; psychologiczne: zmiany psychoemocjonalne, sposób w jaki postrzegane jest ciało i wygląd, mody żywieniowe, organizacja dnia, przeciążenie obowiązkami i stres, zakres wiedzy żywieniowej, przyzwyczajenia i nawyki nabyte w dzieciństwie[5]; czynniki społeczne, czyli środowisko, w którym przebywa dana jednostka (wiedza żywieniowa i zwyczaje rodziny, rówieśnicy),  klimatyczne; kulturowe i związane z nimi restrykcyjne praktyki religijne, postęp naukowo-techniczny[6].

Najważniejsze są czynniki genetyczne, gdyż nie można ich zmodyfikować. Rodzący się człowiek toleruje już smak słodki, zaś nie lubi gorzkiego i kwaśnego. Z kolei preferencja smaku słodkiego trwa do końca życia, nawet u ludzi pochodzących z różnorodnych kultur. Jeśli chodzi o akceptację smaku słonego ujawniają się one dopiero kilka miesięcy od urodzenia[7].

 Na czynniki ekonomiczne składają się: podaż żywności, pochodząca od działalności gospodarczej kraju czy regionu świata i dochód konsumentów, czyli możliwość zapłacenia danej ceny za konkretną żywność[8]. 

Inne czynniki to dostępność żywności oraz ceny w supermarketach w szczególności jeśli dotyczy to rodzin z niskim dochodem. Kolejnym jest czynnik fizyczny, do którego należą: osłabienie fizyczne, niemożność przechowywania żywności, jej przygotowania do spożycia, uniemożliwione spożycie różnorodnej żywności, ograniczenie możliwości wyjścia do sklepu.

 Czynnik emocjonalny wywołują reklamy w mediach, prezentujące żywość  posiadającą małą wartość odżywczą jako pożywienie atrakcyjne i dobre dla zdrowia[9]. Tym samym wprowadzają konsumenta w błąd wpływając podświadomie na jego nawyki żywieniowe. Decyzja zakupu żywności motywowana jest wpływami emocjonalnymi, zaś spożywana żywność oddziałuje na stany emocjonalne. Niewłaściwe postawy konsumentów przejawiają się w nieznajomości różnych rodzajów żywności, co przejawia się neofobią (brak akceptacji nowości) oraz brakiem świadomości jaki wpływ na zdrowie ma na przykład żywność funkcjonalna[10].

Jak podaje Babicz-Zielińska osobowość i inne z nią związane postawy oraz motywy mają  znaczący wpływ na zachowania żywieniowe człowieka. Zdaniem autorki nawet pozytywne nastawienie stanowiące dbałość o stan zdrowia i smukłą sylwetkę może wywoływać nieprawidłowe zachowania żywieniowe i prowadzić do ortoreksji czy anoreksji. Schorzenia te mają ścisłe podłoże psychologiczne i charakteryzują się zaburzeniami odżywiania, czasami mogą stanowić zagrożenie dla życia człowieka[11]. Tak jest na przykład w skrajnych przypadkach anoreksji, która prowadzi do znacznego wychudzenia, czego efektem jest wyniszczenie organizmu, nawet  śmierć[12].

---

 Literatura dostępna u autora postu.